Nie lubię poniedziałku

NIE LUBIĘ PONIEDZIAŁKU – WŁOSKIE CYTATY – DISCLAIMER

Poniżej znajdziecie skriny z filmu wraz z włoskimi cytatami i polskim tłumaczeniem. Skriny użyte w niniejszym poście wstawione są jedynie w celach edukacyjnych, nie posiadamy praw do obrazów. Dialogi spisywane były ze słuchu, nie wszystko daje się w ten sposób wyłapać, proszę więc o wyrozumiałość, jeżeli coś zostało pominięte albo nieco zmienione – starałam się jednak, aby ogólny sens został zachowany. Jeżeli jednak ktoś stwierdził jakieś nieścisłości lub znalazł dodatkowe dialogi, proszony jest o pozostawienie informacji.

Należy pamiętać, iż jest to wolne tłumaczenie, każdy może spróbować zrobić tłumaczenie po swojemu.

W serwisie PoloniCult tytuł Nie lubię poniedziałku został przetłumaczony na włoski parola per parola, czyli dosłownie: Non mi piace il lunedì. Gdybym sama miała przetłumaczyć tytuł, wybrałabym liczbę mnogą, a także zmieniła szyk zdania: Non mi piacciono i lunedì.

FRANCESCO A VARSAVIA – FRANCESCO W WARSZAWIE

Francesco Romanelli w pewien pięknie zapowiadający się poniedziałek za chwilę ma wylądować na lotnisku w Warszawie. W samolocie spotyka pasażera z Ameryki, który opowiada mu o polskich zwyczajach i zapewnia, że będzie się w Polsce świetnie bawił. Amerykanin pokazuje Włochowi gest uderzania kantem dłoni o szyję – praktycznie każdy Włoch, który ma wśród znajomych chociaż jednego Polaka, zna ten gest znakomicie.

ALL`AEROPORTO – NA LOTNISKU

Francesco zostaje omyłkowo wzięty za amerykańskiego darczyńcę i powitany z wszelkimi honorami – zespół muzyczny gra na jego cześć, a piękne dziewczęta go obcałowują (z czego skrzętnie korzysta również Amerykanin) i wręczają kwiaty. Francesco jest zachwycony! Gdy pomyłka wychodzi na jaw, kwiaty zostają odebrane, ale na pocieszenie Polki ponownie nie szczędzą mu pocałunków.

Należy też zwrócić uwagę na ich ilość: w Polsce pocałunki w policzki są zazwyczaj trzy, we Włoszech – jedynie dwa w oba policzki. Bywa, że Polacy witający się z Włochami zastygają w pozie oczekującej na trzecie cmoknięcie i wygląda to przekomicznie. W filmie dziewczęta poprzestawały na jednym-dwóch buziakach, ale mężczyźni strzelali pyski serdecznie po trzy razy, jak polski obyczaj każe.

FRANCESCO È SBALORDITO – FRANCESCO JEST OSZOŁOMIONY

Oszołomiony muzyką i hulankami Francesco łyka tabletkę, czekając na delegatów, którzy mieli go odebrać z lotniska. Niestety kontrahenci z Maszynohurtu zatrzasnęli się w windzie i trochę trwało, zanim się z niej wydostali, na lotnisko przybywają więc spóźnieni.

ARRIVA L`ASSISTENTE DEL DIRETTORE – NADCHODZI ASYSTENT DYREKTORA

Dyrektor i jego asystent (nazywam go asystentem, ponieważ jego funkcja wynikałaby z obowiązków, które wykonuje) docierają wreszcie na lotnisko, mocno spóźnieni. Parkują przed wejściem do budynku i rozdzielają się, żeby szybciej znaleźć włoskiego kontrahenta. Znajduje go asystent i przeprasza za spóźnienie.

SBAGLIO – POMYŁKA

Asystent odprowadza Romanellego do samochodu, a sam wraca na lotnisko, aby odnaleźć dyrektora. Niestety pod budynkiem zaparkowały w tym samym czasie dwa czarne samochody i asystent je pomylił, w związku z czym Francesco wsiadł do niewłaściwego auta i odjechał wraz z kierowcą i synem milicjanta. Asystent miał w sumie prawo się pomylić, ponieważ przy samochodzie stał ich kierowca (który zapewne nie rozumiał włoskiego).

NON È LUI – TO NIE ON

Dyrektor biegnie do drugiego samochodu, aby powitać włoskiego przemysłowca i jest bardzo zaskoczony, że mówi on po polsku. Okazuje się, że „to nie on” – w samochodzie siedzi mężczyzna, którego kierowca drugiego samochodu obiecał zabrać na łebka do Śródmieścia. Pasażer, który pobiegł po walizkę, nie zauważył, że wsiadł potem do niewłaściwego samochodu. Zrobiło się zamieszanie, ponieważ Włoch odjechał w nieznanym kierunku.

SI FERMI! – NIECH PAN SIĘ ZATRZYMA!

Okazuje się, że w samochodzie znalazły się omyłkowo trzy osoby, które nie mają ze sobą nic wspólnego: Maciuś, syn milicjanta, który wsiadł do drugiego czarnego samochodu, ponieważ ten bardziej mu się podobał, a kierowca myślał, że to syn pasażera; Włoch, który został odprowadzony przez asystenta dyrektora do niewłaściwego auta oraz kierowca pojazdu, który był przekonany, że pasażerem jest mężczyzna, który wcześniej prosił o podrzucenie go do Śródmieścia. Po drodze kierowca zatrzymał się jednak koło budki z piwem, żeby oblać nowe mieszkanie, które akurat dostał. Zaprasza pasażera do wspólnego świętowania. Traf jednak chciał, że niedaleko ruchem kieruje milicjant – ojciec Maciusia – do którego chłopiec podbiega ze skargą, że panowie nie pokazali mu obiecanego samolotu. Kierowca był natomiast przekonany, że mały poszedł nakablować milicjantowi że pił on piwo i prowadził pojazd. Rozczarowany zachowaniem chłopca kierowca bezceremonialnie wystawia bagaż Włocha z samochodu i odjeżdża, zostawiając Romanellego na środku ulicy. Zaskoczony Francesco próbuje jeszcze zatrzymać odjeżdżający samochód.

UN ITALIANO VERO – PRAWDZIWY WŁOCH

Francesco nie wie, co ma robić. Usiłuje zatrzymać taksówkę, ale trafia na warszawskiego taksówkarza, który wcześniej został wystawiony do wiatru przez pasażera, którego miał odwieźć do Maszynohurtu, dlatego też drugi raz nie daje się nabrać – nie ma głupich – i odjeżdża z piskiem opon. Włoch zatrzymuje więc przechodzącą panią z pieskiem i wręcza jej wizytówkę z adresem, pod który ma się dostać. Pani nie ma jednak okularów i nie może odczytać, co jest napisane na kartce. Zdesperowany Romanelli zaczyna tłumaczyć po włosku, co mu się przydarzyło i prosi o pomoc. Pani orientuje się, że ma do czynienia z Włochem i postanawia oprowadzić turystę po Warszawie.

Włoch kończy swój monolog dość niewyraźnie i niestety nie jestem pewna, jakie słowa wypowiada na samym końcu. Ogólny sens jest jednak taki, że musi podpisać umowę z ministrem.

PROBABILMENTE IN INGLESE – DALEJ TO CHYBA PO ANGIELSKU

W pewnym momencie zaaferowana opowiadaniem o stolicy pani nie zauważa, że piesek wskakuje do tramwaju, drzwi się za nim zamykają, tramwaj odjeżdża i właścicielka zmuszona jest za nim biec. Francesco znów zostaje sam. Podchodzi więc do grupki mężczyzn, wręcza im wizytówkę i prosi o pomoc. Panowie próbują odczytać napisy po angielsku.

SIGNORI, AIUTEREMO? – PANOWIE, POMOŻEMY?

Widząc, że mężczyźni nie potrafią odczytać tego, co jest napisane na wizytówce, Włoch próbuje im wytłumaczyć, że musi się dostać do Maszynohurtu. Panowie w końcu dochodzą do wniosku, że pytającemu nawalił samochód i postanawiają mu pomóc. Francesco wsiada do czerwonego samochodu Łazuki, a następnie obserwujemy auto popychane przez grupę chętnych do pomocy panów. Jest to jedna z piękniejszych scen filmu, widzimy bowiem różne miejsca Warszawy. Jest to też scena niezwykle komiczna, bo Francesco początkowo siedzi na miejscu pasażera, a pojazd porusza się bez kierowcy.

T`INSEGNIO IO! – JUŻ JA CIĘ NAUCZĘ!

Przejechawszy rozmaite zakątki Warszawy, Francesco cudem unika zderzenia czołowego z ciężarówką i wjeżdża do warsztatu samochodowego. Przypadkowo spotyka tam warszawskiego taksówkarza. Kierowca rozpoznaje w nim pasażera, który chciał jechać do Maszynohurtu – taksówkarz jest pewien, że znalazł cwaniaczka, który go oszukał, każąc mu jechać na pusto, podstępem zwabia więc Włocha do bagażnika samochodu, żeby go wywieźć z warsztatu i dać mu nauczkę.

PER TUTTI I DIAVOLI! – WSZYSCY DIABLI!

Po drodze taksówkarz spotyka jednak zaopatrzeniowca z Sulęcic, którego rozpoznaje po jego słynnym powiedzonku „kurka wodna”. Wie już, że to cwaniaczek, którego poszukuje, łapie więc za to, co ma pod ręką i bez namysłu biegnie za oszustem, zostawiając otwartą taksówkę. Z zamieszania korzysta wnuczek, który „pożycza” samochód, aby odwieźć dziadka na uroczystość otwarcia nowej tysiąclatki. Chłopak odjeżdża, nie wie jednak, że na pokładzie ma pasażera, który nagle zaczyna się dobijać i krzyczeć. Przestraszony odgłosami wnuczek uderza w syrenkę artysty. Uderzenie powoduje, że tylne siedzenie się odchyla i Francesco zostaje wreszcie uwolniony z bagażnika. Chłopak ucieka, a Włoch próbuje się wykaraskać z samochodu, przeklinając, na czym świat stoi.

UN INDIVIDUO MOLTO INDISCIPLINATO – BARDZO NIEZDYSCYPLINOWANA JEDNOSTKA

Skołowany Romanelli próbuje przejść przez ulicę w niedozwolonym miejscu, zostaje zatrzymany przez harcerzy, który pomagają milicjantowi.

AIUTO! – POMOCY!

Zdesperowany Francesco prosi o pomoc milicjanta, opowiadając mu o swoich pechowych przygodach.

HA UNA MOGLIE? – ŻONA JEST?

Plutonowy nic jednak nie rozumie i sądzi, że Włoch chce się wykręcić od mandatu i dlatego opowiada o wydumanych problemach. W końcu milicjant pokazuje zdjęcie swojej żony i pyta, czy Romanelli również jest żonaty.

TUTTE LE POLACCHE SONO BELLE – WSZYSTKIE POLKI SĄ FAJNE

Milicjant nagle wpada na pomysł, że mógłby pomóc rozwiązać problem żony, która ma manko w biurze matrymonialnym – brakuje im w rejestrze obcokrajowca. Przekonuje więc Włocha, że Polki są piękne i zawozi go do biura swojej żony, aby wybawić ją z kłopotu.

Milicjant miesza jednak liczbę pojedynczą i mnogą – mówi bellissime ragazza (piękne dziewczyna), a powinien był powiedzieć bellissime ragazze (piękne dziewczyny).

MIA MOGLIE – MOJA ŻONA

Milicjant zawozi Włocha do biura matrymonialnego i przedstawia mu swoją żonę, która jest tam kierowniczką.

MAGNIFICO! – WSPANIAŁY!

Francesco nie ma pojęcia, co się dzieje, ale jest gentlemanem (wł. gentiluomo), przedstawia się więc z galanterią. Żona milicjanta jest zachwycona kulturalnym i przystojnym Włochem!

QUANTO IMPAZIENTE! – JAKI NIECIERPLIWY!

Kierowniczka biura matrymonialnego zakłada Romanellemu kartę, dzięki czemu redukuje manko, i z miejsca przedstawia Włocha odurzonej zapachami perfum klientce, która odrzuciła wcześniej trzysta siedemdziesięciu dwóch kandydatów i wolałaby Hiszpana, ale że Włoch był dostępny od ręki, postanowiła go pokwitować i wypróbować. Francesco i Marianna wybrali się na romantyczną przejażdżkę dorożką, a następnie zaszyli się w zaciszu sklepu, w którym pracowała kobieta. Romanelli był zachwycony temperamentną Polką, cały czas miał jednak z tyłu głowy powód, dla którego przyjechał do Warszawy – próbował wytłumaczyć pięknej warszawiance, że czeka na niego minister.

COSA DEVO FARE? – CO JA MAM ROBIĆ?

Francesco porozumiewał się z oczarowaną nim Marianną za pomocą mowy ciała i poprzez nazwy perfum, które mu pokazywała. Na jednej z buteleczek był napis SEX. Włoch zrozumiał aluzję i był w rozterce.

SCAPPA PRIMA CHE SIA TROPPO TARDI – UCIEKAJ, ZANIM BĘDZIE ZA PÓŹNO

W końcu jednak Francesco postanawia, że najpierw obowiązki, a potem przyjemności. Cichaczem wymyka się więc ze sklepu, z żalem zostawiając ponętną sprzedawczynię.

DOVE SEI? – GDZIE JESTEŚ?

Owinięta w folię Marianna nawołuje Włocha uwodzicielskim tonem, jednak Francesco przepadł jak kamień w wodę. Gdy do sprzedawczyni dociera, że Romanelli dał nogę, kobieta zalewa się łzami.

Włoskiej wstawki równie dobrze można by nie tłumaczyć, w kontekście tej sceny użyte słowa można rozumieć jednak dwojako: jako tytuł pieśni ’O sole mio, która znana jest zarówno w interpretacjach operowych, jak i muzyki rozrywkowej, a także jako czuły zwrot oznaczający „słoneczko”.

QUALCUNO MI AIUTI – NIECHŻE KTOŚ MI POMOŻE

Francesco zbiegiem okoliczności znalazł się przed budynkiem poczty i oddziału PKO, kiedy spadł na niego materiał, na którym było napisane POMOCY. Ludzie od razu zaczęli wypytywać, o co chodzi i tak mocno napierali na Włocha, że cały tłum znalazł się nagle wewnątrz budynku, w którym w tym momencie dokonywano rabunku. Romanelli popchnął złodzieja, tym samym udaremniając napad.

FINALMENTE! – NARESZCIE!

W całym zamieszaniu Wocha odnaleźli wreszcie dyrektor Maszynohurtu i jego asystent. I oni znaleźli się tam przypadkiem, biegali bowiem po mieście w poszukiwaniu Romanellego, chcieli jednak zatelefonować, żeby się upewnić, czy przypadkiem kontrahent sam już nie dojechał na miejsce. Aparat w budce telefonicznej był niestety zepsuty, dlatego też postanowili skorzystać z tego na poczcie. A tam – niespodzianka! Włoski przemysłowiec wreszcie się odnalazł!

TUTTO È BENE QUEL CHE FINISCE BENE – WSZYSTKO DOBRE, CO SIĘ DOBRZE KOŃCZY

Na szczęście wszystko udało się załatwić o czasie – Romanelli zdążył na spotkanie z ministrem i podpisanie umowy międzynarodowej o wymianie maszyn rolniczych, która miała przynieść kres problemom ze sznurkiem do snopowiązałek. Francesco myślami był jednak z piękną Marianną, którą postanowił odnaleźć. Pomagali mu w tym dyrektor Maszynohurtu wraz z asystentem i kierowcą, którzy jeździli za Romanellim po ulicach Warszawy. Włoch za wszelką cenę próbował odszukać pawilon, w którym pracowała ponętna warszawianka. W końcu dostrzegł ją akurat w momencie, gdy zamykała sklep. Z uśmiechem zaciągnął ją do środka, a Polka była przeszczęśliwa, że znów widzi swojego przystojnego Włocha, któremu, jak widać, zdążyła już wybaczyć wcześniejszą ucieczkę. Dla nich ten poniedziałek nie był więc taki pechowy!

LAURKA DLA WARSZAWY

Często wspomina się o tym, iż film Nie lubię poniedziałku jest swoistą laurką dla Warszawy, ukazuje bowiem jej najpiękniejsze miejsca z przełomu lat 60. i 70. Sam reżyser wspominał w wywiadzie podczas pokazu odświeżonej wersji filmu, że w jego mniemaniu film miał pokazywać, że nie tylko Warszawa jest piękna, ale piękne są też Polki. Właściwie każdy kadr wygląda na przestudiowany i absolutnie nieprzypadkowy. Mimo że znający Warszawę widz wie, że trasa samochodu, w którym Francesco się przemieszcza popychany przez grupę ochotników jest nielogiczna i być może nawet awykonalna, to scenki są tak piękne, a całe ujęcie tak sympatyczne, że bynajmniej nie przeszkadza to ani nie śmieszy jak w bollywoodzkim filmie kręconym w Warszawie kilka lat temu.

Na słupie ogłoszeniowym, z którego milicjant zdziera plakat, aby zdobyć na nim autograf Bohdana Łazuki, znajduje się również m.in. plakat z filmu Jak rozpętałem II wojnę światową w reżyserii Tadeusza Chmielewskiego, czyli reżysera filmu Nie lubię poniedziałku – dziś ten zabieg nazwalibyśmy easter egg.

Warto zwrócić uwagę podczas oglądania filmu na to, jak zmieniła się Warszawa – zobaczymy Rondo de Gaulle’a bez palmy, wyburzony już budynek, który grał Maszynohurt przy Kasprzaka, tory tramwajowe biegnące innymi niż dziś trasami, trolejbusy jeżdżące po warszawskich ulicach, Pawilon meblowy Emilia jeszcze przed wyburzeniem, starą Rotundę czy pomnik Nike przy Placu Teatralnym.

Znakomici aktorzy, kolorowe kadry, reżyseria Tadeusza Chmielewskiego, wpadająca w ucho muzyka Jerzego Matuszkiewicza, scenografia Haliny Dobrowolskiej i zdjęcia Mieczysława Jahody – oto przepis na sukces! Komedia ta sprawi, że uśmiechną się nawet największe ponuraki i to w poniedziałek! Chociaż w czasie przeglądu materiałów po nagraniu film w ogóle ponoć nie śmieszył, ponieważ był zbiorem pourywanych kawałków.

Ciao, ragazzi! Miłego poniedziałku!